روتیتر:در جوامع امروزی به دلیل گسترش جمعیت و به تبع آن افزایش وسایل حمل و نقل شاهد معضل بزرگی به نام ترافیک در اکثر کلانشهر ها هستیم که این معضل شهروندان و مسئولان را با مشکل مواجه کرده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی روتیتر، توجه به رونق اقتصادی در برخی کارخانجات تولید خودرو و ارائه مزایای خرید خودرو به شیوه های مختلف به شهروندان، همچنین تجمل گرایی بین مردم موجب شده تا در هر خانواده به تعداد افراد آن خانواده، خودرویی متولد شود و این امر گرچه به ظاهر برای رفاه شهروندان مناسب به نظر می رسد اما تبعاتی سنگین برای شهر، محیط زیست وحتی خود شهروندان به همراه دارد.
ارائه راهکارهای مناسب از سوی مسئولان و کارشناسان محیط زیست برای حل معضل ترافیک، فراهم آوردن زیرساختها، تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی و تشویق مردم به استفاده از آن از مباحث مهمی است که باید به آنها توجه ویژه ای شود. در این میان تقویت حمل و نقل عمومی به عنوان راهکاری ویژه و موثر که علاوه بر روان سازی ترافیک، کاهش آلودگی هوا و صرفه جویی در زمان و هزینه را به همراه دارد، اهمیت می یابد و ضروری است که مسئولان تحقق این مهم را در اولویت کار خود قرار دهند.
امروزه آنچه متخصصین حمل و نقل جهان برروی آن اتفاق نظر دارند، دستیابی به الگوی حمل ونقل پایدار در شهرها است تا بتواند چشم انداز شهر سالم، آرام، دارای حمل و نقل سریع، ایمن و کارآمد برای عموم شهروندان را تأمین کند.
حمل و نقل پایدار به این معناست که باید مشکل را به نحوی حل کنیم تا این بیماری مجدداً در سالهای آتی عود نکند. یعنی باید الگویی را دنبال کنیم که براثر گسترش جمعیت و شهر و توسعه فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و… (که طبیعتاً از عوامل ترددزا هستند) شهر ما همچنان بدون بروز مشکل ترافیک، به نحو مطلوبی پاسخگوی جابه جایی های مسافر و بار باشد و با گسترش این فعالیتها سیستم حمل و نقل به مشکل برخورد نکند و پایدار باشد.
حال که حمل و نقل پایدار تا این حد مهم است که می تواند دستیابی یا عدم دستیابی به آن برای یک شهر و آیندهی شهر سرنوشت ساز باشد؛ت وجه به این نکته که سیاست حمل و نقل پایدار با اتخاذ استراتژیهای خاص تحقق پیدا می کند، ضروری است. توسعه کیفی و کمی حمل و نقل عمومی، مدیریت تقاضای سفر و ارتقای فرهنگ ترافیک از جمله این استراتژی ها به شمار می رود.
افزایش قابلیت پیاده روی یا افزایش پتانسیل استفاده از سیستمهای غیرموتــــوری شامل پیاده روی و دوچرخه سواری در توسعه کیفی و کمی حمل و نقل عمومی نقش بسزایی دارد که البته با توجه به اینکه در شهرهایی که دارای آلودگی شدید هوا هستند، به دلیل تنفس عمیق ناشی از دوچرخه سواری، میزان ورود آلاینده ها به سیستم دستگاه تنفس افزایش می یابد، ابتدا باید به روشهای دیگر نظیر توسعه حمل و نقل عمومی، آلودگی هوا را کاهش دهیم و سپس به رواج این سیستمها بپردازیم.
مدیریت تقاضای سفر با کاهش استفاده از خودروی شخصی محقق می شود که این موضوع نیازمند فرهنگ سازی در افزایش استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی است، ارائه خدمات ویژه در روزهای خاص که موجب تشویق مردم به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی شود به نهادینه کردن این فرهنگ کمک شایانی می کند. اهمیت استراتژیهای فوق را می توان با ذکر مثالی ساده تر بیان کرد چرا که درک بسیاری مفاهیم از طریق مفهوم ضد آن ملموستر است.
به عنوان مثال؛ در صورتیکه به جای پنج استراتژی فوق، استراتژی ساخت بزرگراه های جدید و تعریض معابر را انتخاب کنیم، در حقیقت یک راه حل پایدار را انتخاب نکرده ایم. زیرا تجربه کشورهای مختلف حتی ایران نشان داده است که ایجاد ظرفیت معابر منجر به افزایش تقاضا می شود و حتی برخی مطالعات حمل و نقل و ترافیکی مراکز تحقیقاتی معتبر جهانی نشان داده است که در بلندمدت همواره رشد تقاضا از رشد توسعه معابر بیشتر است. اگر با ساخت برخی از معابر یا تعریض آنها، مشکل ترافیکی را موقتاً حل کنیم، باید در آینده منتظر ترافیک سنگین تری باشیم. زیرا رشد تقاضای سفر، آن را جبران می کند. به همین علت، این راه حل را، راه پایدار نمی دانند؛ مگر این ظرفیت اضافی، در اختیار حمل و نقل عمومی قرار گیرد.
نکته مهم این است در صورتی که ظرفیت ایجاد شده از مثال فوق را به سرعت بخشیدن به حمل و نقل عمومی(خطوط ویژه اتوبوس) یا به حرکت خودروهای چند سرنشین وغیره اختصاص دهیم، جلوی ایجاد ظرفیت اضافی را برای خودروهای شخصی گرفته و در نتیجه تقاضای سفر خودروی شخصی افزایش نمی یابد؛ متقابلاً ظرفیت را برای حمل و نقل عمومی اختصاص می دهیم که یک اقدام ارزشی ترافیکی و حرکت به سوی الگوی حمل و نقل پایدار است.
نگاهی به وضعیت حمل و نقل عمومی شهر کرج
کرج با جمعیتی حدود دو میلیون نفر یک کلانشهر محسوب می شود و از آنجایی که در کلانشهر ها یکی از مهمترین دغدغه های مسئولان و برنامه ریزان باید توجه به زیرساخت های حمل و نقل باشد، تحقق این مهم در کرج ضرورت پیدا کرده است.
در واقع نبود زیر ساخت های لازم، مهاجر پذیری و افزایش روز افزون جمعیت، متولیان حمل و نقل عمومی در شهر کرج را با چالش های جدی مواجه کرده است. گرچه در سالهای اخیر احداث تقاطع های غیر هم سطح در نقاطی از شهر کرج موجب روانسازی ترافیک شد، ولی باید توجه داشت تا زمانیکه نگاه برنامه ریزان به سوی ترغیب مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی نباشد، هرگونه اقدامی موجب استفاده بیشتر شهروندان از خودروهای شخصی و ایجاد دوباره گره های کور ترافیکی در میان مدت خواهد شد.
متاسفانه عدم بهره برداری از پروژه قطارشهری در موعد مقرر موجب شده تا مشکلات این بخش همچنان حل نشده باقی بماند. چنانچه عزم جدی تری از سوی مدیران شهری در احداث طرح های دیگر حمل و نقل عمومی مانند احداث خطوط اتوبوسهای تندرو (BRT) که کارهای مطالعاتی آن در سالهای گذشته انجام شده بود وجود داشت اکنون با بهره برداری مناسب از این سامانه شاهد برخورداری سهم بیشتری از سفرهای درون شهری توسط ناوگان اتوبوسرانی بودیم.
سازمان اتوبوسرانی کرج با بیش از ۷۵۰ دستگاه اتوبوس فعال در ۷۰ خط اتوبوسرانی حدود ۲۰ % از سهم سفرهای انجام شده شهری را به خود اختصاص داده که این آمار خود بیانگر این است که هنوز بستر لازم برای اختصاص سهم بیشتر به این بخش فراهم نگردیده.
یکی از دلایل عمده ای که شهروندان ترجیح می دهند از وسیله شخصی خود استفاده کنند مدت زمان زیادی است که باید جهت استفاده از اتوبوس صرف کنند که بعضاً بدلیل کمبود این وسیله یا ترافیک های سنگین در ساعات پیک است.
خوشبختانه به تازگی موضوع احداث خط (BRT) در خیابان شهید بهشتی از سوی معاونت حمل و نقل شهرداری کرج بطور جدی در دستور کار قرارگرفته که نشان می دهد، راهکار مناسب برای فائق آمدن به مشکلات پیش رو اولویت دادن به حمل و نقل عمومی و توجه بیشتر به رفع کمبودها و نیازهای این بخش است.
مدیر عامل سازمان اتوبوسرانی کرج و حومه در این خصوص می گوید: شهر کرج به دلیل مهاجر پذیر بودن دارای فرهنگ شهروندی واحدی نیست و تلاش برای ایجاد فرهنگی واحد در زمینه های مختلف به خصوص استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
مهرداد کیانی اضافه کرد: با توجه به اینکه مشکل پول خرد و رد و بدل کردن کرایه به وسیله الکترونیکی شدن آن در تمامی اتوبوسهای تحت پوشش سازمان رفع شده است اما این مهم به تنهایی برای ترغیب مردم به استفاده از ناوگان کافی نیست، افزایش سرعت در رساندن مسافر به مقصد مهم ترین نقش در نهادینه کردن این فرهنگ را دارد.
این مسئول با اشاره به اینکه سال گذشته ۵۰ دستگاه اتوبوس نوسازی شده و به چرخه خدمت رسانی عودت داده شد، اظهار داشت: اما کرج با توجه به گسترش جمعیت نیازمند افزایش تعداد اتوبوسها و جایگزین کردن اتوبوسهای مدرن به جای اتوبوسهای فرسود ه است که البته سال جاری حدود ۱۰۰ اتوبوس به ناوگان اتوبوسرانی اضافه خواهد شد و این مهم نتیجه تدبیر و تلاش شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر کرج است.
وی پیش بینی خطوط و خرید اتوبوس های تندرو از سوی معاونت حمل و نقل را نیز اقدامی نوین جهت تشویق مردم به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی ذکر و اظهار امیدواری کرد: با بهره برداری از این طرح مهم شاهد استقبال بیشتر شهروندان و افزایش سهم ناوگان اتوبوسرانی از سفرهای انجام شده شهری باشیم.